Het Erasmus MC heeft een ZonMw-subsidie ontvangen om de toepassing van beta-lactam antibiotica bij kritisch zieke patiënten te verbeteren. Door een klinische beslisregel in het elektronisch patiëntendossier (EPD) te integreren, kunnen patiënten met een hoog risico op suboptimale antibioticaspiegels vroegtijdig worden geïdentificeerd en optimaal worden behandeld. Ook worden er educatieve podcasts ontwikkeld voor zorgverleners en patiënten over sepsis, antibiotica en farmacokinetiek en farmacodynamiek.
Uitdagingen bij optimale antibioticaspiegels
Optimale blootstelling aan beta-lactam-antibiotica is essentieel voor IC-patiënten met ernstige infecties of sepsis. Het behalen van farmacodynamische targets (PDT) blijkt echter in de praktijk vaak een uitdaging. Studies zoals EXPAT en DALI rapporteren een target attainment van slechts 36,7% tot 78,9%, afhankelijk van de gestelde farmacodynamische doelen. [1-2]
Risicoscore-systeem in het EPD
Therapeutic drug monitoring (TDM) en model-informed precision dosing (MIPD) zijn effectieve methoden om antibioticaspiegels te optimaliseren. De DOLPHIN-studie onderzocht het effect van deze strategieën, maar vond geen significant verschil in IC-opnameduur tussen de interventie- en controlegroep. [3] Post-hocanalyses laten echter zien dat patiënten met een lagere ziektelast betere klinische uitkomsten hadden. Bovendien toonden vroege doseringsaanbevelingen binnen 24 uur een trend naar een kortere IC-opnameduur. [4]
Deze bevindingen hebben geleid tot de ontwikkeling van een risicoscore-systeem. Dit systeem identificeert patiënten met een hoog risico op te lage antibioticaspiegels op basis van kenmerken zoals geslacht, leeftijd, type beta-lactam antibioticum en creatininewaarde. [5] Hiermee kunnen zorgverleners tijdig interventies toepassen, zoals TDM of aanpassing van de dosering, om de behandeling te optimaliseren.
Educatieve podcasts voor zorgverleners en patiënten
Naast technische oplossingen zet het project ook in op educatie. Er worden podcasts ontwikkeld om de kennis over sepsis, antibiotica en IC-zorg te vergroten. Voor zorgprofessionals bieden deze podcasts verdiepende inzichten en praktische handvatten van onderzoekers uit de DOLPHIN-studie. Voor patiënten en hun families maken de podcasts complexe informatie begrijpelijk en toegankelijk, wat zorgt voor meer betrokkenheid en begrip.
Namens het projectteam, Floor van Rosse, Alan Abdulla, Birgit Koch en Merel Noomen (m.noomen@erasmusmc.nl)
Referenties
[1] Abdulla A, Dijkstra A, Hunfeld NGM, Endeman H, Bahmany S, Ewoldt TMJ, Muller AE, van Gelder T, Gommers D, Koch BCP. Failure of target attainment of beta-lactam antibiotics in critically ill patients and associated risk factors: a two-center prospective study (EXPAT). Crit Care. 2020 Sep 15;24(1):558. doi: 10.1186/s13054-020-03272-z. PMID: 32933574; PMCID: PMC7493358.
[2] Roberts JA, Paul SK, Akova M, Bassetti M, De Waele JJ, Dimopoulos G, Kaukonen KM, Koulenti D, Martin C, Montravers P, Rello J, Rhodes A, Starr T, Wallis SC, Lipman J; DALI Study. DALI: defining antibiotic levels in intensive care unit patients: are current β-lactam antibiotic doses sufficient for critically ill patients? Clin Infect Dis. 2014 Apr;58(8):1072-83. doi: 10.1093/cid/ciu027. Epub 2014 Jan 14. PMID: 24429437.
[3] Ewoldt TMJ, Abdulla A, Rietdijk WJR, Muller AE, de Winter BCM, Hunfeld NGM, Purmer IM, van Vliet P, Wils EJ, Haringman J, Draisma A, Rijpstra TA, Karakus A, Gommers D, Endeman H, Koch BCP. Model-informed precision dosing of beta-lactam antibiotics and ciprofloxacin in critically ill patients: a multicentre randomised clinical trial. Intensive Care Med. 2022 Dec;48(12):1760-1771. doi: 10.1007/s00134-022-06921-9. Epub 2022 Nov 9. PMID: 36350354; PMCID: PMC9645317.
[4] Ewoldt TMJ, Abdulla A, Rietdijk WJR, Hunfeld N, Muller AE, Endeman H, et al. Which patients benefit from model-informed precision dosing of beta-lactam antibiotics and ciprofloxacin at the ICU? International Journal of Antimicrobial Agents. 2023;62(4):106931. doi: https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2023.106931. PMID: 37482257
[5] Wieringa A, Ewoldt TMJ, Gangapersad RN, Gijsen M, Parolya N, Kats CJAR, Spriet I, Endeman H, Haringman JJ, van Hest RM, Koch BCP, Abdulla A; DOLPHIN Investigators. Predicting Beta-Lactam Target Non-Attainment in ICU Patients at Treatment Initiation: Development and External Validation of Three Novel (Machine Learning) Models. Antibiotics (Basel). 2023 Nov 28;12(12):1674. doi: 10.3390/antibiotics12121674. PMID: 38136709; PMCID: PMC10740552.
De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) is in 1996 opgericht op initiatief van de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren teneinde een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie-ontwikkeling en aan beperking van de kosten en andere negatieve effecten van antibioticagebruik.
Blijf op de hoogte →
In onze privacy statement leest u meer over ons cookiebeleid.